Można mieszkać na mniejszej powierzchni, ale nie czuć się samotnym, bo nieopodal jest kawiarnia czy klub, gdzie można się spotkać ze znajomymi. Blisko jest park, a nie parking, plac zabaw dla dzieci czy usługi. Tak jest w Nowej Hucie. Tak zazwyczaj nie jest na nowych osiedlach, budowanych przez developerów. Dlaczego?
Reklama
„Co by było, gdyby Nowa Huta powstała w 2020 roku?” to eksperyment studentów architektury, który odbył się pod okiem doktora Łukasza Pancewicza, urbanisty z Politechniki Gdańskiej i trójmiejkskiej pracowni A2P2. Był on gościem Life in Kraków.
Eksperyment miał „zbadać” na czym polega mieszkaniowy fenomen Nowej Huty. Studenci jako poligon doświadczalny wybrali kwartał z osiedlem Uroczym. Zapytali, co by było, gdyby Nowa Huta była budowana w dzisiejszych realiach przez dewelopera. Chcieli porównać obecne praktyki budowania z istniejącym już blisko 70 lat osiedlem.
Nowa Huta jest objęta ochroną jako dziedzictwo architektury i urbanistyki polskiej, jest tam park kulturowy, więc o jakichkolwiek zmianach nie ma mowy, podkreśla nasz rozmówca. Ale wyobrażenie sobie jakby to było, wywoływało u starszych i młodszych mieszkańców różne reakcje.
Reklama
„Starzy nowohucianie stwierdzili, że te nowe pomysły wykazują się niskim standardem. Patrzyli z politowaniem na młodych, mówiąc: my będziemy mieszkać w parku, a wy z widokiem na parking. Tę różnicę w standardzie odczuwają mieszkańcy nowych osiedli, które są budowane gęściej, z mniejszym dostępem do zieleni, słabo zapewniając prywatność.
Komfort mieszkania w Nowej Hucie doceniają też ludzie młodsi, którzy teraz się tam przeprowadzili – dobre sąsiedztwo, dostęp do zieleni.”
Niewiele jest miast, architektów i deweloperów, którzy się wyłamują z polskiego stylu budowania mieszkań – wysokiej zabudowy, małej ilości zieleni czy braku dostępu do usług publicznych. Wszystko zależy od warunków na jakie deweloperom pozwalają władze miasta. Zdaniem doktora Pancewicza powinny być bardziej rygorystyczne plany miejscowe, które wymagają większej ilości powierzchni biologicznie czynnej i mniejszej skali zabudowy
Jakie są więc alternatywy wobec mieszkań komercyjnych, które obecni trzydziesto – i czterdziestolatkowie kupują za wieloletnie kredyty?
Reklama
Jedni uciekają za miasto, żeby budować swój dom jednorodzinny. Dlatego miasta się wyludniają.
Powraca więc pomysł budowania w ramach TBS (Towarzystwo Budownictwa Społecznego), rządowych mieszkań pod wynajem czy mieszkań komunalnych. Te ostatnie, zdaniem naszego gościa, wymagają odczarowania.
Przyczepia się im bowiem łatkę „patologicznych” - z mieszkańcami nie płacącymi czynszu, demolującymi lokale mieszkalne czy klatki schodowe. To jednak mieszanie pojęć mieszkań komunalnych i socjalnych. Jest to stygmatyzowanie mieszkańców zasobu komunalnego - koniecznego, aby budować alternatywę dla mieszkań rynkowych, kupowanych na własność.
Warto tu przywołać Wiedeń, dodaje Pancewicz, miasto, które konsekwentnie od blisko stu lat buduje mieszkania dostępne szerszemu ogółowi społeczeństwa. Podobnie jak Nowa Huta, na ludzką skalę - z dostępem do zieleni, niską zabudową czy blisko zlokalizowanymi usługami publicznymi. Ale coś takiego gwarantuje budownictwo, które nie jest wyłącznie nastawione na zysk.
Reklama
Autorami projektu „Co by było, gdyby Nowa Huta powstała w 2020 roku?” są: Pola Godlewska, Szymon Pawelczuk, Michał Różycki, Aleksandra Różańska, Aleksandra Stasica, Corinn Stefanini, Aleksandra Szymańska.
A w najnowszym miesięczniku „Autoportret”, który w całości jest poświęcony kwestii mieszkalnictwa, przeczytacie także tekst gościa Life in Kraków – doktora Łukasza Pancewicza – „O potrzebie nowego modernizmu”.
