W OPINII

Apel w sprawie Modrzejówki. To wyjątkowy obiekt w Krakowie

opublikowano: 19 PAŹDZIERNIKA 2025, 10:04autor: Daniela Motak
Apel w sprawie Modrzejówki. To wyjątkowy obiekt w Krakowie

“Modrzejówka”, zabytkowa, XIX - wieczna willa, w której Helena Modrzejewska planowała spędzić życie po zakończeniu kariery, mogłaby stać się Społecznym Domem Kultury. Pomysł wspierają znane postaci świata kultury i nauki.

Reklama
 
 
Willa “Modrzejówka", jedyny zachowany dom artystki w Polsce, znajduje się przy Alei Grottgera 11, przy parku Młynówka Królewska w Krowodrzy. “To jeden z niewielu materialnych śladów obecności w naszym mieście wspaniałej kobiety, wybitnej aktorki, obywatelki i filantropki - Heleny Modrzejewskiej, która planowała spędzić tu resztę swojego życia. Co więcej, aktorka od początku zamierzała przeznaczyć część budynku na działalność związaną z kulturą i edukacją” - przypomina Natalia Nazim ze Stowarzyszenia Przyjaciele “Modrzejówki”, które od lat angażuje się w ratowanie willi.
 
Stowarzyszenie chciałoby, aby w “Modrzejówce” powstał Społeczny Dom Kultury, dlatego zaproponowało powołanie komitetu poparcia inicjatywy. Teraz pomysł wsparło blisko 30 osobistości ze świata kultury i nauki. Jak informuje Stowarzyszenie, impulsem do wspólnego działania stała się 185. rocznica urodzin legendarnej aktorki, która przyszła na świat w Krakowie, 12 października 1840 roku.

“To piękna, idealnie wpisująca się w pejzaż Krakowa inicjatywa” - uważa Jan Peszek, członek Komitetu. Stowarzyszenie podkreśla, że poparcie wybitnych osobistości nie jest przypadkowe: “Wielu z członków Komitetu łączy osobista więź z Heleną Modrzejewską i jej dziedzictwem. Dostrzegają oni także ogromną wartość społeczną tego projektu: ‘Myślę, że uda się stworzyć przestrzeń kulturalną ważną dla Krakowa i dzielnicy’” - uważa prof. Marta Wyka, historyczka i krytyczka literacka, członkini Komitetu.
 
Zaproszenie do Komitetu przyjęli również: Andrzej Chwalba, Natalia de Barbaro, Anna Dymna, Filip Fotomajczyk, Jan Frycz, Łukasz Gaweł, Krzysztof Głuchowski, Dorota Ignatiew, Krystyna Janda, Ewa Kaim, Bogdan Klich, Marek Kondrat, Magdalena Kozień-Woźniak, Łukasz Maciejewski, Cecylia Malik, Janina Naskalska-Babik, Jacek Popiel, Jacek Purchla, Anna Radwan, Michał Rusinek, Andrzej Seweryn, Dorota Segda, Andrzej Siwek, Jakub Skrzywanek, Bartosz Szydłowski i Alicja Zioło. “Jesteśmy wdzięczni wszystkim osobistościom kultury i nauki, które przyjęły nasze zaproszenie.

W 185. urodziny Heleny Modrzejewskiej chcemy przypomnieć, jak ważne były dla niej działania społeczne i kulturalne. Mamy nadzieję, że 190. rocznicę urodzin świętować będziemy wspólnie z mieszkańcami w “Modrzejówce””- mówi Tomasz Pytko, działacz społeczny i menedżer kultury oraz członek Stowarzyszenia Przyjaciele “Modrzejówki”.
 
Stowarzyszenie Przyjaciele “Modrzejówki” wraz z mieszkankami i mieszkańcami Krakowa, środowiskami twórczymi oraz uczelniami wyższymi od dwóch lat zabiega o rewitalizację zabytkowej, XIX-wiecznej willi. Jak podkreśla dr Andrzej Siwek, historyk sztuki i członek Komitetu, “Modrzejówka” to zabytek, który niesie wielki ładunek wartości historycznych, a społeczne wykorzystanie budynku wpisuje się w intencję jego fundatorki. Tę wizję podzielają również członkowie Stowarzyszenia Przyjaciele “Modrzejówki”:

“Pod naszą petycją Ocalmy “Modrzejówkę” dla krakowian podpisało się ponad 3 tysiące osób, a w konsultacjach dotyczących jej przyszłej funkcji wzięło udział ponad pół tysiąca mieszkanek i mieszkańców” - mówi Joanna Wendorff, działaczka społeczna i przedstawicielka Stowarzyszenia Przyjaciele “Modrzejówki” i dodaje, że Rada Miasta Krakowa jednogłośnie podjęła uchwałę kierunkową w sprawie udostępnienia “Modrzejówki" krakowiankom i krakowianom. W odpowiedzi na ich potrzeby, wyrażone w konsultacjach społecznych, Stowarzyszenie zabiega o powołanie Społecznego Domu Kultury w “Modrzejówce”.

Ma to być miejsce, w którym różne pokolenia będą mogły spotykać się, współtworzyć i rozwijać własne inicjatywy kulturalne, edukacyjne i społeczne: “Interesuje nas szczególnie idea utworzenia w “Modrzejówce” centrum spotkań i integracji mieszkańców o charakterze międzypokoleniowym i interdyscyplinarnym. W Krowodrzy nie ma takiego miejsca – z tego powodu marnuje się jej potencjał społeczny” - uważa Anna Baranowa, historyczka sztuki i jedna z założycielek Stowarzyszenia. 

Reklama
 
 
W ubiegłym roku propozycje zagospodarowania “Modrzejówki” na cele społeczne przygotowali również studenci kulturoznawstwa Akademii Górniczo-Hutniczej, a w tym roku do konkursu na adaptację willi na funkcje społeczno-kulturalne - organizowanego przez Politechnikę Krakowską i Radę Dzielnicy Krowodrza - wpłynęło prawie 80 prac przygotowanych przez studentów z Katedry Historii Architektury i Konserwacji Zabytków.
 
Teraz w „Modrzejówce” prowadzone są prace remontowe o łącznej wartości 3,4 mln zł, finansowane z rządowych funduszy Polskiego Ładu, w ramach Krajowego Funduszu Odbudowy Zabytków.Ich zakończenie planowane jest na koniec tego roku. “Tym samym ważą się dalsze losy willi i jej przyszłego zagospodarowania. Dlatego Stowarzyszenie prowadzi rozmowy zarówno z władzami Krakowa, jak i z właścicielem budynku, Arcybractwem Miłosierdzia im. Piotra Skargi, aby poprzez długoletnią dzierżawę lub zamianę nieruchomości umożliwić powstanie w „Modrzejówce” Społecznego Domu Kultury”- zgodnie z wolą mieszkańców, zaznacza Natalia Nazim. 

Lista członkiń i członków komitetu:

prof. dr hab. Andrzej Chwalba – historyk, specjalizujący się w dziejach Krakowa
Natalia de Barbaro – psycholożka społeczna, pisarka, feministka
Anna Dymna – aktorka teatralna i filmowa, pedagożka, działaczka społeczna
Filip Fotomajczyk – szopkarz krakowski, przewodnik
Jan Frycz – aktor teatralny i filmowy
dr hab. Łukasz Gaweł - wykładowca akademicki, menedżer kultury 
Krzysztof Głuchowski – dyrektor Teatru im. J. Słowackiego, w którym w latach 1865–1869 występowała Modrzejewska
Dorota Ignatiew – dyrektorka Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej
Krystyna Janda – odtwórczyni serialowej roli Heleny Modrzejewskiej, aktorka, dyrektorka Teatru Polonia
dr hab. Ewa Kaim – aktorka, reżyserka i pedagożka
Bogdan Klich – chargé d'affaires a.i. Rzeczypospolitej Polskiej w Stanach Zjednoczonych Ameryki
Marek Kondrat – aktor teatralny i filmowy, scenarzysta, reżyser
prof. dr hab. Magdalena Kozień-Woźniak – Dziekan Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej
Cecylia Malik – artystka, wykładowczyni UKEN i działaczka społeczna
Łukasz Maciejewski – dziennikarz, krytyk teatralny i filmowy
Janina Naskalska-Babik – potomkini rodziny męża Heleny Modrzejewskiej, przewodniczka po Krakowie
prof. dr hab. Jan Peszek – aktor teatralny i filmowy, reżyser, pedagog
prof. dr hab. Jacek Popiel - teatrolog, b. rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej
prof. dr hab. Jacek Purchla – historyk sztuki, specjalista z zakresu dziedzictwa kulturowego i historii miast
dr hab. Anna Radwan – aktorka teatralna i filmowa, pedagożka
prof. dr hab. Michał Rusinek – pisarz, tłumacz, literaturoznawca, prezes Fundacji Wisławy Szymborskiej
Andrzej Seweryn – dyrektor Teatru Polskiego, aktor teatralny i filmowy, reżyser
prof. dr hab. Dorota Segda – aktorka teatralna i filmowa, pedagożka, b. rektorka Akademii Sztuk Teatralnych
dr Andrzej Siwek - historyk sztuki, prezes Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki
Jakub Skrzywanek – dyrektor artystyczny Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej
Bartosz Szydłowski – dyrektor Teatru Łaźnia Nowa, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia
prof. dr hab. Marta Wyka - historyczka literatury i krytyczka literacka 
Alicja Zioło – przewodniczka, autorka książki „Krakowianki. Twarze polskiej herstorii”
Joanna Wendorff - radna dzielnicy V Krowodrza, przedstawicielka Stowarzyszenia Przyjaciele “Modrzejówki”
Anna Baranowa - kuratorka i historyczka sztuki, członkini Stowarzyszenia Przyjaciele “Modrzejówki”
Natalia Nazim - działaczka społeczna i członkini Stowarzyszenia Przyjaciele “Modrzejówki”
Łukasz Maślona - wiceprzewodniczący Rady Miasta Krakowa, członek Stowarzyszenia Przyjaciele “Modrzejówki”
Tomasz Pytko - radny dzielnicy VI Bronowice, członek Stowarzyszenia Przyjaciele “Modrzejówki”

Z Archiwum:

Galeria: Modrzejówka nie popadnie w ruinę, Arcybractwo zaczęło remont zabytku (id: 2886)