W MIEŚCIE

Naukowcy z UJ przygotowali nietypowy poradnik. Jak uwolnić konferencje od plastiku i nudy

opublikowano: 7 KWIETNIA 2025, 17:17autor: Daniela Motak
Naukowcy z UJ przygotowali nietypowy poradnik. Jak uwolnić konferencje od plastiku i nudy

Badacze z Uniwersytetu Jagiellońskiego opracowali poradnik dla organizatorów konferencji naukowych, dzięki któremu takie wydarzenia mogą stać się bardziej ekologiczne i przyjazne uczestnikom.

Reklama

Zespół Badań Społeczno - Środowiskowych UJ, łączący biologów, socjologów i antropologów, szukał sposobu na to, aby konferencje i inne naukowe wydarzenia uwolnić od plastiku, chaosu i nudy. Naukowcy zainteresowali się tym tematem, bo, jak mówią, wszyscy z ich zespołu i instytutu jeżdżą po świecie na różne konferencje, głównie naukowe. “Zauważyliśmy, jak te wydarzenia mogą być zorganizowane w sposób bardziej zrównoważony. Przy czym pojęcie “zrównoważony” jest tutaj bardzo szerokie. Głównie chodzi o cyrkularność, czyli o to, żeby to, co wytworzymy, zostało przetworzone i weszło w ponowny obieg” - wyjaśnia prof. Małgorzata Grodzińska - Jurczak z Instytutu Nauk o Środowisku UJ. 

Naukowcy zadali sobie pytanie: “Czy konferencje naukowe muszą oznaczać tony plastiku, długie godziny siedzenia i zmęczenie uczestników?” a także: jak zmienić schematy i wprowadzić ekologiczne oraz komfortowe rozwiązania, jak ograniczyć odpady, zadbać o dobrostan gości spotkania i zmniejszyć ślad węglowy wydarzeń? Odpowiedzi, które znaleźli, zebrali w "Poradniku dla Organizatorów Zrównoważonych Konferencji".  

Poradnik zbiera w całość wskazówki, jak może wyglądać zrównoważona konferencja, tak, żeby - jak wyjaśniają jego twórcy - każda potencjalnie zainteresowana osoba nie musiała szukać informacji w różnych źródłach, tracąc przy tym motywację do działania. Poradnik ma charakter popularyzatorski, edukacyjny oraz informacyjny. Autorzy pokazują w nim, że nawet w tak dużej instytucji, jaką jest uniwersytet, można zmieniać schematy. Takiej publikacji dotąd nie było. 

Poradnik składa się z kilku działów, poświęconych konkretnym aspektom, takim jak dobrostan, inkluzywność, poszanowanie czasu i sił uczestników, żywność, odpady.

“Dlaczego zaczynamy od tego? Dlatego, że nie tylko chodzi o to, że konferencja ma obyć się bez gadżetów konferencyjnych, które potem przeważnie wyrzucamy albo odkładamy na półkę, ale przede wszystkim ma skupiać się wokół dobrostanu uczestników. Wiem, że to jest dzisiaj modne słowo dobrostan albo wellbeing, jednak w przypadku zrównoważonych konferencji to bardzo istotna kwestia. Konferencje przyzwyczaiły nas do siedmio- często ośmiogodzinnego siedzenia, co nie jest przyjazne człowiekowi, pomimo że w trakcie wydarzenia słuchamy rzeczy, które nas nie interesują".

Inspirację dla innych uczelni mogą stanowić zawarte w poradniku case’y i rekomendacje. Czy organizowane przez nas konferencje muszą być ciągłymi wykładami, gdzie jest jeden mówca, a reszta siedzi? Jeżeli siedzimy, to w jaki sposób? Jak zaaranżować sale? Czy przerwa musi być faktycznie przerwą, podczas której pijemy kawę i siedzimy, czy może być to na przykład krótki półgodzinny warsztat jogi dla chętnych lub spacer dookoła kampusu? Czy może wreszcie może to być czas wolny, ale w ciszy, w miejscach, w których taką ciszę zorganizujemy. W poradniku poruszamy także kwestię transportu. Czy musimy przylecieć na konferencję samolotem, czy jest inna możliwość? Czy musimy zapraszać gości na przykład key speakerów z Australii, czy możemy im zapewnić uczestnictwo zdalne?

Czy jako organizatorzy konferencji możemy zapewnić bilety zniżkowe na MPK? Czy możemy mieć rowery, które będą wypożyczane uczestnikom konferencji? Co z bazą noclegową? Czy możemy zorganizować ją jak najbliżej, czy to w hotelach, czy to w specjalnie wynajętych akademikach? Jak te noclegi mogą wyglądać? Co z kwestią żywienia uczestników? W tym momencie już wiadomo, że nie wszyscy jedzą mięso, niektórzy są uczuleni na gluten i inne alergizujące substancje. Ale czy to musi być catering za duże pieniądze tak, żebyśmy nie mieli kontroli nad tym, co się potem z tą żywnością stanie? Być może jest możliwość negocjacji z firmą cateringową, żeby to było jedzenie proste, lokalne, które po zakończonej konferencji uczestnicy będą mogli zabrać do domów. Podobne praktyki prowadziliśmy na warsztatach, na podstawie których powstał ten poradnik. Przykładów jest mnóstwo. Podajemy tutaj te, które są stosowane na naszej uczelni i powoli na całym świecie” - mówi prof. Grodzińska - Jurczak w obszernym wywiadzie na stronie internetowej uczelni. 

Przydać mogą się także inne materiały pomocnicze, zawarte w poradniku. Są tam m.in. informacje o wodzie pitnej, systemie segregacji oraz komunikacji publicznej w Krakowie. Pytań, zaleceń i wskazówek jest na tyle dużo, że naukowcy od razu uspokajają, że zmian nie trzeba wprowadzać całościowo. Można to robić stopniowo, małymi krokami. “To nie musi być tak, że każdy potencjalny organizator konferencji nagle przyjmie wszystkie nasze rady i w ten sposób będzie próbował zorganizować wydarzenie. Zmiany można wdrażać stopniowo. Chodzi o to, żeby osoby organizujące konferencje zobaczyły, że można inaczej i że koniec końców - mamy taką nadzieję - zrównoważone konferencje staną się standardem” - wyjaśnia prof. Małgorzata Grodzińska - Jurczak.

W ramach projektu badacze zorganizowali także warsztaty, na które zapraszali osoby zarówno z administracji swojej uczelni, jak i spoza uniwersytetu, które są związane z organizowaniem konferencji. Dzięki temu poznali perspektywę ludzi, którzy mają różne spojrzenie na to, jak mogą być organizowane wydarzenia naukowe, dzięki czemu poradnik  nie jest skierowany wyłącznie do „ujotowców”, pracujących na Kampusie 600 - lecia Odnowienia UJ, czy tylko do naukowców. Można go  zaimplementować wszędzie, nie tylko w nauce. Poradnik jest dostępny dla wszystkich chętnych w formie wirtualnej,na stronie i w mediach społecznościowych uczelni.