W krakowskim Centrum SOLARIS zaczęła działać nowa linia badawcza, która znajdzie zastosowanie w wielu dziedzinach naukowych, od nauk biomedycznych, przez fizykę ciała stałego i katalizę, po badania nad dziedzictwem kulturowym.
Reklama
CIRI, Chemical Infrared Imaging, jest jedyną w Polsce linią synchrotronową, działającą w zakresie podczerwieni. Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego podkreślają, że jej uruchomienie to długo wyczekiwany moment w rozwoju infrastruktury synchrotronu.
Krakowski synchrotron, Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego, w którym działa nowa linia, to urządzenie, produkujące światło, wykorzystywane do prowadzenia badań w wielu przyrodniczych i technicznych dziedzinach nauki. Linia CIRI pozwoli na poszerzenie możliwości badawczych o eksperymenty w zakresie promieniowania podczerwonego, od biomedycyny po dziedzictwo kulturowe.
Podczas uroczystego otwarcia nowej linii synchrotronowej prof. dr hab. Wojciech Macyk, prorektor ds. nauki UJ, podkreślał znaczenie inwestycji w nowoczesną infrastrukturę badawczą, które umożliwiają rozwój całego środowiska naukowego:
“Uniwersytet Jagielloński nieprzerwanie wspiera rozbudowę aparatury synchrotronowej, rozumiejąc wagę misji Centrum, jaką jest oferowanie środowisku naukowemu współdzielonej infrastruktury badawczej”, a prof. dr hab. Marek Stankiewicz, pełnomocnik dyrektora SOLARIS ds. współpracy, zwrócił uwagę na potrzebę budowania potencjału polskiej nauki i wzmacniania jej pozycji w Europie.
Otwarcie CIRI jest tego doskonałym przykładem: “Wszystkie linie badawcze w naszym Centrum są budowane w odpowiedzi na zapotrzebowanie środowiska naukowego. Każda z nich jest także efektem międzynarodowej współpracy. Otwierana dzisiaj linia CIRI jest jedną z niewielu w Europie i zdecydowanie najnowocześniejszą spośród tych operujących w podczerwieni” - podkreślał prof. Stankiewicz.
Reklama
Głos zabrał również prof. Paul Dumas z synchrotronu SOLEIL, członek Scientific Advisory Committee: “Ta linia to owoc współpracy między polskim i francuskim środowiskiem naukowym. Gratuluję jej twórcom i całemu zespołowi SOLRIS. Po wystąpieniach oficjalnych odbyła się prezentacja nowej linii CIRI, którą przedstawił dr hab. Tomasz Wróbel, prof. UJ, akcentując zarówno jej unikalne możliwości pomiarowe, jak i szerokie perspektywy badawcze: “Budowa linii CIRI to proces, którego początki sięgają lat dziewięćdziesiątych. Dzisiejsze otwarcie jest zwieńczeniem wielu lat pracy, w które zaangażowało się bardzo wiele osób. Chciałbym podziękować zespołowi linii, całemu zespołowi SOLARIS oraz partnerom z międzynarodowego środowiska naukowego za wsparcie i współpracę, bez których ten projekt nie mógłby się udać”.
Kulminacyjnym momentem wydarzenia było uroczyste przecięcie wstęgi, które symbolicznie otworzyło linię CIRI dla przyszłych eksperymentów. Goście mieli okazję obejrzeć nową infrastrukturę i zapoznać się z trzema stacjami końcowymi, które oferują obrazowanie w różnych skalach przestrzennych. Dzięki wykorzystaniu jednego z najjaśniejszych źródeł synchrotronowych w zakresie promieniowania podczerwonego linia zapewnia wyjątkowe możliwości badawcze w skali świata.
Zakres zastosowań CIRI obejmuje szerokie spektrum dziedzin – od nauk biomedycznych, przez fizykę ciała stałego i katalizę, po badania nad dziedzictwem kulturowym. Jak podkreśla Agnieszka Cudek, kierownik Zespołu Komunikacji Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS, dzięki tej inwestycji Centrum i Uniwersytet Jagielloński jeszcze wyraźniej zaznaczają swoją obecność na mapie europejskiej infrastruktury badawczej, tworząc nowe przestrzenie współpracy dla naukowców z Polski i ze świata.
Synchrotron SOLARIS jest największym w Polsce urządzeniem, umożliwiającym prowadzenie badań naukowych. Jest to również pierwsze i jedyne synchrotronowe źródło światła w Europie Środkowej. Został wybudowany według innowacyjnego projektu specjalistów ze szwedzkiego ośrodka MAXIV Laboratory i przy wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii. Dzięki temu krążąca w nim wiązka elektronów ma znakomite parametry przy stosunkowo niewielkich rozmiarach pierścienia akumulacyjnego, co stawia krakowski synchrotron w czołówce urządzeń tego typu na świecie.
