"Upieranie się przy energetyce opartej na węglu, to jak bronienie dorożki w czasach motoryzacji" - mówił obrazowo prezes Stowarzyszenia EKO-UNIA Radosław Gawlik w programie europosłanki Róży Thun "ZOOM na Europę". Wyjaśniał, dlaczego wcześniej czy później musimy zamknąć kopalnie i dlaczego TSUE nakazało wstrzymać wydobycie w kopalni Turów.
Róża Thun przypomina, że zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej do 2050 roku powinniśmy osiągnąć tzw. neutralność klimatyczną, a do 2030 roku ograniczyć o 55% emisję dwutlenku węgla. Tymczasem polski rząd podejmuje działania wręcz odwrotne. Kopalnia w Turowie ma wydobywać węgiel aż do wyczerpania złóż w 2044 roku.
Kompletnie zignorowano Czechów, którzy skarżą się na dramatyczny spadek poziomu wód wgłębnych, zatrute powietrze i hałas. W ciągu 40 lat działania kopalni Turów poziom wód wgłębnych obniżył się w tamtym rejonie o 60 metrów.
Kto działa na szkodę Polski?
W efekcie, po sześciu latach biernej postawy polskiego rządu, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał nakaz natychmiastowego wstrzymania wydobycia do czasu wyroku sądu.
W Polsce rząd podniósł alarm, że to "zamach na naszą suwerenność", że TSUE "odcina od prądu Polaków", a dziesiątki tysięcy osób skazuje na bezrobocie. Ekolog, prezes Stowarzyszenia EKO-UNIA Radosław Gawlik punkt po punkcie obala te zarzuty i podkreśla: to trwanie przy węglu jest działaniem na szkodę Polski i jej mieszkańców.
"Gdybyśmy przygotowali plan odejścia od węgla, wówczas nie byłoby obecnych problemów" - podkreśla Gawlik i dodaje, że zielona transformacja to olbrzymia szansa, a nie zagrożenie dla Polski. Do wykorzystania są miliardy z funduszy europejskich, które nie tylko pozwolą pozyskiwać energię z odnawialnych źródeł, ale także pozwolą stworzyć nowe miejsca pracy poza górnictwem.
Wiatraki lepsze od węgla
W wyniku braku działań polskiego rządu i zbagatelizowaniu pozwu Czechów Polska ma bardzo trudną sytuację negocjacyjną, a koszty porozumienia z Czechami będą wielokrotnie większe. "Tuż po decyzji TSUE premier Morawiecki natychmiast zadeklarował 45 milionów euro na spełnienie czeskich żądań, a to dopiero początek - zwraca uwagę gość Róży Thun.
Podkreśla także, że polski rząd wyolbrzymia, i bez tego duży problem Turowa mówiąc o 80 tysiącach ludzi, którzy rzekomo stracą pracę i milionach odciętych od prądu. W kopalni Turów i kooperujących zakładach pracuje 5300 osób, a tamtejsza elektrownia produkuje trzy razy mniej energii niż działające w Polsce wiatraki.
"To pokazuje kierunek, w którym powinniśmy iść. Powinniśmy wykorzystać unijne fundusze, by rozwijać odnawialne źródła energii. Jeśli tego nie zrobimy, za jakiś czas i tak będziemy musieli zamknąć kopalnie, ale wtedy nie będzie już tych miliardów na zieloną transformację. Zostaniemy w tyle" - przestrzega.
Odpowiadając na pytania, dlaczego nadal funkcjonują niemieckie kopalnie, Radosław Gawlik przypomniał, że Niemcy przedstawili program i określili datę odejścia od węgla na rok 2038 i tamtejsze kopalnie też będą zamykane.
Zielona transformacja to olbrzymie korzyści
Na szczęście w Polsce mamy również dobre przykłady jak przekształcać regiony bazujące na węglu. W Wałbrzychu 25 lat temu zamknięto kopalnie, a miasto chce korzystać wyłącznie z zielonej energii już od 2030 roku. Dzięki temu do tego regionu płynie gigantyczna unijna pomoc.
"Transformacja energetyczna to wielka szansa na rozwój Polski i zdrowsze środowisko. Niestety mieszkańcy okolic kopalni Turów są często zastraszani przez związki zawodowe czy węglowych lobbystów, a przecież na zmianach mogliby zdecydowanie skorzystać" - uważa prezes Stowarzyszenia EKO-UNIA.
