Jest pozwolenie na rozbiórkę, a potem - odbudowę 100 letniego drewnianego domu z Woli Justowskiej w skansenie, powstającym w Branicach. To oznacza że prace przy przeniesieniu budynku niedługo się rozpoczną, po wielomiesięcznym oczekiwaniu. “Faktycznie, proces pozyskania pozwolenia trwał wyjątkowo długo. Mamy nadzieję, że po zdobyciu doświadczeń kolejne postępowania będą trwały krócej” - informuje Life in Kraków spółka Nowa Huta Przyszłości, budująca skansen.
Reklama:
Pozwolenie na rozbiórkę domu z ul. Przyszłości 3 wydał prezydent Krakowa, równocześnie zatwierdzając też projekt architektoniczno - budowlany i udzielając pozwolenia na odtworzenie budynku jako eksponatu muzealnego w nowej lokalizacji.
Wniosek w tej sprawie wykonawca translokacji domu, wyłoniony przez spółkę Nowa Huta Przyszłości, złożył do Wydziału Architektury i Urbanistyki UMK w czerwcu. “Faktycznie, proces pozyskania pozwolenia trwał wyjątkowo długo. Jesteśmy świadomi, że dotychczas translokacje podobnych obiektów należały do rzadkości i mamy nadzieję, że po zdobyciu doświadczeń przez obydwie strony, kolejne postępowania będą trwały krócej” - pisze w odpowiedzi dla Life in Kraków Maciej Rybski z KNHP. I przyznaje, że przyjmowane na początku realizacji Parku Edukacyjnego “Branice”, czyli w 2019 roku, ramy czasowe, zakładały optymistyczny scenariusz.
“Zawirowania związane z pandemią, wzrost cen, towarów i usług oraz brak możliwości pozyskania środków z unijnej inicjatywy UIA, Urban Innovative Actions, zrewidowały założenia projektu. Poza wyzwaniami projektowymi na przeszkodzie w sprawniejszej realizacji stanęła także bariera finansowa - z dotychczasowych decyzji budżetowych Rady Miasta Krakowa i Sejmiku Województwa Małopolskiego wynika, że powstanie w Krakowie skansenu nie należy do zadań priorytetowych” - wyjaśnia przedstawiciel spółki.
Spółka Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. na utworzenie skansenu w Branicach pozyskała od gminy kwotę 2,6 mln zł, z czego wydano już 1,5 mln zł. Podpisane umowy opiewają na kolejne 3,4 mln zł.
“Nie ma też aktualnie dostępnych środków zewnętrznych, z których KNHP S.A. mogłaby skorzystać. Dlatego spółka zmuszona jest realizować projekt etapami, zachowując balans pomiędzy potrzebami a płynnością finansową” - tłumaczy Rybski. Dodaje, że dotychczasowe postępowania przetargowe pokazały, że koszt translokacji pojedynczego domu sięga kwoty 1,5 mln zł. Wysokie koszty wynikają zarówno ze skomplikowanego procesu projektowego, jak i braku doświadczonych specjalistów, reprezentujących tradycyjne techniki budowlane.
“Dzięki dotychczasowej współpracy z pasjonatami budownictwa drewnianego, KNHP S.A. zebrała sporo doświadczeń i kompetencji, by przyspieszyć sam proces, który w przypadku zabytkowych obiektów jest skomplikowany i zależny od wielu instytucji. Przypomnijmy, że translokacje realizowane są zgodnie z obowiązującym prawem budowlanym, przepisami o ochronie zabytków, a także pod reżimem ustawy Prawo zamówień publicznych”.
Reklama
Skansen wiejskiego budownictwa drewnianego powstaje w okolicach Branic. Ma się składać z 11 zagród, kościoła i karczmy. Chałupa z Woli Justowskiej, z ul. Przyszłości 3, która trafi tam jako pierwsza, zbudowana w latach 30 - tych XX wieku, jest jednym z ostatnich zachowanych domów swojego rodzaju. Na jej przykładzie można zobaczyć jak wyglądała dawna, drewniana zabudowa byłej podkrakowskiej wsi Chełm. Dom ma dwie kondygnacje, kamienno - ceglany fundament i dach kryty ceramiczną dachówką.
Łączny koszt budowy skansenu ma sięgnąć 60 - ciu mln zł. Do tej pory spółka przeprowadziła - i przeprowadza - projektowanie zagospodarowania terenu oraz budynku edukacyjno -ekspozycyjnego, wizje lokalne, selekcje obiektów do przeniesienia, zagadnienia formalne związane z przeniesieniem własności obiektów.
Teraz trwa trwa proces translokacyjny czterech budynków: domu z ul. Przyszłości w Krakowie, domu z ul. Nadbrzezie w Krakowie oraz domu i stodoły z Krzyszkowic. Za przeniesienie gospodarstwa z Krzyszkowic odpowiada Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Krakowie, a w najbliższych dniach ogłoszone zostanie kolejne postępowanie, na przeniesienie zabytkowego spichlerza.
Skansen, czyli Park Edukacyjny “Branice”, ma zachować dziedzictwo Krakowiaków Zachodnich, związanych z terenami od rzeki Przemszy na zachodzie, po Szczekociny na północy, Jędrzejów, Miechów, Proszowice, Koszyce i Bochnię na wschodzie, a na południe - po Myślenice, Kalwarię Zebrzydowską i Wadowice.
Krakowiacy Zachodni zajmowali się gospodarką rolniczą i rzemiosłem - garncarstwem, szyciem sukman, czyli dobrze znanych do dziś, charakterystycznych, krakowskich męskich strojów, wyrobem malowanych skrzyń drewnianych, stolarstwem, plecionkarstwem i flisactwem. Najbardziej typowe dla ich budownictwa były drewniane wielobudynkowe zagrody z domem mieszkalnym, stajnią i stodołą. Biedniejsi mieszkali w chałupach, w których pod jednym dachem mieściła się część mieszkalna, pomieszczenia gospodarcze i pomieszczenia dla zwierząt.
W skansenie będzie można zobaczyć dwa odtworzone typy zabudowy dawnych podkrakowskich wsi - tzw. “rzędówkę” i wieś “samotniczą”. W części budynków organizowane będą warsztaty edukacyjne, wykłady i wystawy, część będzie pełnić funkcje muzealne.
Odwiedzający będą mogli skorzystać z szatni, sklepu z pamiątkami i publikacjami o polskiej wsi, dwóch sal konferencyjnych, części wystawowej i toalet. Powstanie też parking dla samochodów i autokarów, stacja ładowania aut elektrycznych oraz edukacyjne ścieżki spacerowe w zieleni. Kompleks będzie zasilany energią pochodzącą ze źródeł odnawialnych. Skansen powstanie u zbiegu ulic Tatarakowej i gen. Michała Karaszewicza - Tokarzewskiego.
