Od piątku można już oglądać ołtarz Wita Stwosza po zakończonych pracach konserwatorskich. Pierwotnego wyglądu największego gotyckiego ołtarza w Europie nie dało się już wiernie odtworzyć, kolory nie będą już tak jaskrawe.
Reklama
Pace konserwatorskie ołtarza prowadzone były na dużą skalę. Trzeba jednak zaznaczyć, że wierna rekonstrukcja nie była już możliwa. Zbyt wiele zmian, zbyt wiele warstw farby, zbyt wiele poprawek. Poza tym oryginalne kolory wyblakły, nikt nie jest w stanie określić, jaką intensywność miały w XV wieku.
Z ARCHIWUM: tak wyglądały prace konserwatorskie:
Na pewno barwy były bardziej jaskrawe. To jedyne, co konserwatorzy mogą potwierdzić bez większych wątpliwości. Nikt z zespołu, który od 2015 roku pracował nad największym gotyckim ołtarzem w Europie nie próbował nawet rekonstruować oryginalnego wyglądu arcydzieła. To byłaby loteria.
Dr Jarosław Adamowicz, kierownik zespołu badawczo-konserwatorskiego: Po pierwsze – 500 lat minęło. Po drugie ołtarz był wielokrotnie poprawiany, przemalowywany, były inne mody. Część dekoracji, którą dziś oglądamy została odsłonięta dopiero na początku XX wieku. Spoiwa i barwniki mają również tendencje do tego, żeby zmieniać swój charakter. Kiedyś zniszczone powierzchnie płaskorzeźb całkowicie przemalowywano, my dzisiaj tego nie robimy, my dzisiaj uzupełniamy tylko ubytki, czyli te miejsce w których farby, czy polichromii nie mamy. To jest w pewnym sensie nasza propozycja i nasza również kreacja, z pełnym poszanowaniem historii i kolorystyki, którą jesteśmy w stanie odsłonić. Zbliżonej do tej XV wiecznej, ale jednak z tym zębem czasu.
Reklama
Wszystko ręcznie, malutkim pędzelkiem, z farbami mieszanymi na bieżąco, centymetr po centymetrze.
Nie, żeby przy konserwacji nie używano nowych technologii. Wręcz przeciwnie. Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki miał do dyspozycji niemal wszystko, czym dysponuje współczesna nauka. Zespół konserwatorów tworzyli najlepsi specjaliści z ASP w Krakowie i Warszawie, współpracowali z nimi specjaliści z Instytutu Odlewnictwa AGH, to oni robili tomografie komputerowe fragmentów ołtarza.
W pracach brali też udział naukowcy Wojskowej Akademii Technicznej, którzy pomagali laserowo oczyszczać z zabrudzeń i dawnych poprawek malarskich niektóre rzeźby. W restauracji arcydzieła brali też udział pracownicy Instytutu Fizyki Jądrowej, pomagali analizować skład pierwiastkowy starych barwników. A nad wszystkim czuwał duży zespół międzynarodowych ekspertów.
Reklama
Nic jednak nie zastąpi ręki konserwatora. Na co dzień, na tyłach Ołtarza Wita Stwosza pracowało kilkanaście osób.
Iwona Martynowicz, konserwator dzieł sztuki:
Praca tutaj to, można powiedzieć, prawie czysta przyjemność. Jest to z pewnością praca dla zaangażowanych. Wymaga tyle cierpliwości, że nie da się jej wykonywać – nie lubiąc jej.
Reklama
Tomasz Mycek, konserwator dzieł sztuki:
Godzinami siedzimy nad fragmentem płaskorzeźby i wypełniamy ubytki, ale na pewno nie jest tak, że to praca pozbawiona emocji. Jeżeli nawet zmagamy się z jakimś trudnym zagadnieniem technicznym, to ze spokojem nie można o tym myśleć. Zdarzają się też wpadki, każdy popełnia błędy. Na szczęście w naszym przypadku margines błędu jest dość duży. Pewne procesy są odwracalne, na przykład farby, które stosujemy, raz położone mogą być łatwo usunięte.
Od piątku (5 lutego) możemy juz podziwiać ołtarz po renowacji.
