Zamek Królewski na Wawelu prezentuje interwencję malarską Marcina Maciejowskiego “Dwie epoki”. Dwa współczesne obrazy krakowskiego malarza i rysownika stanowią kontrapunkt do dzieł malarstwa dawnego, prezentowanego w historycznych komnatach zamku.
Reklama:
Oba obrazy - Konstancja Austriaczka oraz Reszta rzeczywistości wydaje się aktualnie zbyt abstrakcyjna - odnoszą się do obecności współczesnego odbiorcy we wnętrzach muzealnych, odpowiednio w Zamku Pieskowa Skała i Kunsthistorisches Museum w Wiedniu, stanowiąc - jak podkreśla wawelskie muzeum - kontrapunkt do dzieł malarstwa dawnego, prezentowanego w historycznych komnatach zamku na Wawelu.
Obraz Konstancja Austriaczka (Zamek Pieskowa Skała) inspirowany jest zobaczoną w trakcie Nocy Muzeów w Zamku Pieskowa Skała XIX - wieczną kopią portretu Konstancji Habsburżanki (nr inw. ZKnW-PZS 8557), którego XVII - wieczny oryginał znajduje się w kolekcji Zamku Królewskiego na Wawelu (nr inw. ZKnW-PZS 1783).
„Przyciągnęło mnie to duże, prawie abstrakcyjne, ciemne, pofalowane płótno w sali pełnej zwiedzających” – mówi artysta. W osobistej interpretacji obrazu Maciejowski ukazał go nie bezpośrednio, a zza głowy anonimowego współczesnego odbiorcy, przyglądającego się dziełu z perspektywy, w której postać księżniczki stała się monumentalna, wręcz pomnikowa. W tej wersji jej wizerunek uzupełnia męską galerię historycznych portretów reprezentacyjnych, obecnych w sali Bitwy pod Orszą, ale i stanowi dla niej przeciwwagę.
O tym, że scena z drugiego płótna, Reszta rzeczywistości wydaje się aktualnie zbyt abstrakcyjna (Kunsthistorisches Museum w Wiedniu), ma miejsce we wnętrzu muzeum, świadczy niewidoczny w pierwszym momencie fragment obrazu Lukrecja Paolo Veronese. Jednak to nie antyczna heroina przyciąga wzrok, a odwrócona od obrazu postać zamyślonej kobiety. Jej skierowany ku górze wzrok powoduje, że i my chcemy dostrzec to, na co ona spogląda, mimo że obiekt ten znajduje się już poza kadrem.
Reklama
Umieszczenie akurat tego dzieła Marcina Maciejowskiego w wawelskiej sali Pod Ptakami jest dla artysty, jak sam podkreśla, wyjątkowo istotne: „Odkrywam malarstwo lat 20. i 30. XX wieku na wawelskich plafonach – Pronaszko, Waliszewski, Weiss, Jarema i Kowarski. Każdy z nich podobnie jak ja szukał kontekstu w sztuce dawnej i nawiązywał w tematach do antyku. Postać na moim obrazie patrzy w górę na ich dokonania, dosłownie i metaforycznie”, przypominając, by zwiedzający tę i kolejne sale królewskiego zamku również podnieśli głowy ku górze.
Dwie różne epoki widoczne są również w warstwie malarskiej; oba dzieła na pierwszym planie ukazują kobiety reprezentujące dwa różne światy – postać historyczną, od 1605 roku żonę Zygmunta III Wazy i polską królową, zastygłą w dostojnej, reprezentacyjnej pozie, oraz kobietę współczesną, zamyśloną i ukazaną w swobodnej pozie. “Prezentacja dwóch dzieł z dorobku malarza zabiera nas do jego świata, w którym język sztuki współczesnej spotyka się ze sztuką dawną.
Pokaz dowodzi, że sztuka dawna wciąż inspiruje i czeka na nowe interpretacje” - zaznacza muzeum i przypomina, że interwencja artystyczna “Dwie epoki” stanowi dla Marcina Maciejowskiego kolejne spotkanie ze wzgórzem wawelskim. Artysta, uwieczniając swoim smartfonem zwykłe, codzienne chwile, przenosi utrwalone cyfrowo kompozycje na papier, w formie rysunków, by następnie tworzyć obrazy olejne.
Marcin Maciejowski (ur. 1974) jest malarzem i rysownikiem, absolwentem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, laureatem nagrody Paszporty „Polityki”. W latach 2000 – 2010 współpracował z magazynem „Przekrój” – tworzył okładki i ilustracje, a w swojej autorskiej rubryce komentował rysunkowo polską rzeczywistość: sztukę, sport i politykę. Prace Maciejowskiego pozostają w otwartym dialogu zarówno ze współczesnością, sprawami dnia codziennego, kulturą masową, jak i historią sztuki, a w szczególności historią malarstwa dawnych mistrzów.
Interwencję artystyczną “Dwie epoki” Marcina Maciejowskiego można oglądać na Wawelu do 6 stycznia 2025 roku.
