Polskie Akropolis na wzgórzu wawelskim miało stanowić centrum duchowe, polityczne i kulturalne kraju. Projekt zagospodarowania Wawelu na nowo powstał ponad 100 lat temu, opracowany przez Stanisława Wyspiańskiego i Władysława Ekielskiego. Model „Akropolis” można teraz oglądać na otwartej właśnie drugiej odsłonie stałej wystawy w Muzeum Wyspiańskiego.
Reklama
Projekt „Akropolis” zakładał, że na Wawelu zostaną zbudowane m.in. monumentalne gmachy parlamentu, siedziby Akademii Umiejętności, Muzeum Narodowego i kurii biskupiej.
Według wizjonerskiego pomysłu odbudowanoby - "z pietyzmu dla przeszłości", jak pisał Ekielski - kościoły św. Michała i św. Jerzego, zburzone przez Austriaków. Na zboczu wzgórza przewidziany był teatr grecki (amfiteatr z 700 siedzeniami wykutymi w skale), a niżej stadion do rozgrywania zawodów sportowych.
W XIX wieku Austriacy zaadaptowali wzgórze wawelskie na koszary. Pociągnęło to za sobą przebudowy i, niestety, dewastację. Natomiast na początku XX w. wojska austriackie zaczęły opuszczać Wawel i wzgórze wróciło w ręce Polaków. To właśnie wtedy powstawał projekt polskiego Akropolis, którego model mozna oglądać na otwartej własnie drugiej odsłonie wystawy stałej w Muzeum Wyspiańskiego.
Reklama
W drugiej odsłonie wystawy stałej w Muzeum Wyspiańskiego na parterze goście zobaczą portrety własne Wyspiańskiego, m.in. wizerunki z lat 1890 i 1897 oraz Autoportret z żoną z 1904 roku, uzupełnione o wizerunki dzieci (Śpiący Mietek, Helenka z wazonem), a także portrety znajomych z kręgu krakowskiej cyganerii, m.in. malarza Józefa Mehoffera, literata i lekarza Kazimierza Lewandowskiego czy poety Antoniego Langego.
W sali „We własnym domu” znajdują się także prace przedstawiające ulice rodzinnego miasta, pejzaże z kopcem Kościuszki w tle oraz krajobrazy z Konar, miejscowości związanej z rodziną Teofili.
Na pierwszym piętrze, w sali „Żywioły”, zaprezentowane zostały m.in. projekty witraży Bóg Ojciec i Żywioł ognia do okien kościoła Franciszkanów w Krakowie oraz pastelowe projekty do dekoracji malarskiej tej świątyni – Nasturcje i Róże; w sali „Wawel – dramat królów” – olejne i pastelowe pejzaże z zamkiem królewskim, model Akropolis i karton witrażowy Wanda do katedry na Wawelu
Reklama
W sali „Apollo-Chrystus” – możemy oglądać propozycje dekoracji, mebli i tkanin do gmachu Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego, teatralia do sztuk opartych na wątkach antycznych, m.in. Protesilasa i Laodamii, oraz ilustracje do eposu Homera Iliada.
W podziemiu budynku, w sali „Księgi moje”, nadal będzie pokazywany księgozbiór własny artysty oraz pierwodruki wydań dramatów i utworów innych autorów, do których okładki i ilustracje wykonał Wyspiański.
