W tym roku Emaus, czyli tradycyjny, wielkanocny, ludowy jarmark i jeden z najbardziej rozpoznawalnych i najbarwniejszych elementów krakowskiego folkloru odbędzie się w nowej formule. Ma nie być tandety i figurek Żyda z pieniążkiem.
Rodowód Emausu sięga XII wieku, a znana dziś atmosfera kolorowego jarmarku ukształtowała się w XIX wieku. Wydarzenie stało się wówczas miejscem sprzedaży słodyczy i tradycyjnych zabawek ludowych, m.in. figurek, popularnych dekoracji wielkanocnych, pisanek czy charakterystycznych dla Krakowa drzewek emausowych rzeźbionych w drewnie i ozdabianych drewnianymi ptaszkami oraz kolorowymi kwiatami.
W ostatnich latach, w związku z zalewem zabawek masowej produkcji i zatarciem się wielu typowo krakowskich tradycji, odpust zatracił wiele ze swojej autentyczności. Zamiast rękodzieła częściej można było tu spotkać importowane, plastikowe produkty, które nie mają związku z tradycją rzemiosła ani też z ludową czy wielkanocną twórczością.
Reklama
Miasto chce także w całości wyeliminować z asortymentu obecnego na Emausie produkty kontrowersyjne, obrażające uczucia religijne, rasowe czy utrwalające negatywne stereotypy – przykładem jest sprzedaż „wizerunków Żydów z pieniążkiem”. To zjawisko jest jednoznacznie postrzegane jako antysemickie.
W 2021 r blisko pięćdziesiąt instytucji (w tym także przedstawiciele Urzędu Miasta Krakowa) wypracowało wspólne stanowisko wyjaśniające genezę zjawiska, jego skomercjalizowanie i negatywne skutki, jakie powoduje nie tylko dla wizerunku Krakowa w świecie, ale także dla wrażliwości współczesnych Żydów.
Stanowisko poparli naukowymi ekspertyzami reprezentanci uniwersytetów, muzeów, antropolodzy, etnografowie, kongregacje i zrzeszenia kupieckie, związki wyznaniowe i przedstawiciele sektora kultury i mediów.
ZOBACZ TAKŻE: Apel w sprawie figurek "Żyda z pieniążkiem". "Są antysemickie"
Jak podkreślają urzędnicy, wydarzenie w ostatnich latach przybrało charakter chaotyczny, a towar prezentowany był na przypadkowych i niespójnych stoiskach.
Reklama
W opiniach ekspertów na Emausie zanika tradycja rzemiosła artystycznego, komercjalizacja przeważa nad funkcjami kulturalnymi, a produkowane masowo przedmioty z Azji wypierają to, co kiedyś stanowiło istotę asortymentu kiermaszu.
‒ Nie ulega wątpliwości, że mamy do czynienia z jedną z najciekawszych tradycji naszego miasta, która domaga się natychmiastowego zaopiekowania. ‒ tłumaczy Robert Piaskowski, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. kultury.
W tym roku odpust zostanie wzbogacony o wydarzenia artystyczne. W programie pojawią się koncerty, spektakle oraz warsztaty dla dzieci, w tym także inicjatywy nawiązujące do emausowych tradycji. Dom Zwierzyniecki przygotowuje warsztaty z tworzenia dawnych zabawek emausowych i pokazy tradycyjnego rzemiosła.
Reklama
Stragan muzealny będzie można znaleźć także pod klasztorem Norbertanek. Między stoiskami spotkamy aktorów przebranych za gazeciarzy i andrusów minionych epok. Ponadto Dom Zwierzyniecki zaprasza na wystawę planszową poświęconą tradycjom wielkanocnym.
