Tworząc wystawę na temat II wojny światowej, nie mieliśmy ambicji przedstawienia jej historii. Skupiliśmy się na kilku kwestiach, które szczególnie mocno odcisnęły się w świadomości Polaków.
Reklama
Wychodzimy od Sygnałów wojny, bo w tym temacie kryje się ważny przekaz. II wojna światowa uświadomiła nam, jak bardzo jesteśmy skłonni zagłuszać ostrzeżenia. To ciągle aktualna lekcja. Kolejnym tematem jest Sonderaktion Krakau. 6 listopada 1939 roku aresztowano stu kilkudziesięciu profesorów krakowskich i wywieziono ich do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen.
Naziści postanowili zniszczyć autorytety intelektualne i moralne, aby tym łatwiej zamienić podbite narody w niewolników. Kolejnym punktem na liście „preparowania umysłu ludzkiego” była propaganda antysemicka. Tutaj hitlerowcy trafili na podatny grunt. Na wystawie, w części zatytułowanej Antysemityzm, pokazujemy hasła i afisze podsycające nastroje antyżydowskie.
Następnym tematem jest Życie w gettach. To najtragiczniejszy obraz ludzkiej egzystencji z czasu wojny. Znacznie bardziej dramatyczny niż pobyt w obozie koncentracyjnym, ponieważ łatwiej być ofiarą niż doświadczać – w zupełnej niemocy – tragedii najbliższych. Istotny temat wystawy to Powstanie warszawskie – kontrowersyjne wydarzenie ciągle otwarte na interpretacje historyczne i emocjonalne.
Niewątpliwie najważniejszym i z powodów etycznych najbardziej aktualnym tematem jest Zagłada. Ta największa kompromitacja wartości europejskich wciąż czeka na przepracowanie, które zaowocowałoby odpowiednio skutecznym ostrzeżeniem na przyszłość. Ekspozycję zamyka Artysta jako świadek dramatu.
W działach historycznych dziełom sztuki towarzyszą dokumenty, materiały propagandowe i literackie. Na wystawie prezentujemy 39 artystów. Wiele prac pochodzi z Kolekcji MOCAK-u. Ekspozycja dotycząca Sonderaktion Krakau powstała we współpracy z Archiwum i Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
