Długie, pełne patetycznych frazesów, z odniesieniem do "obrony Jana Pawła II" i aluzją do tropienia rosyjskich wpływów - takie było przemówienie wojewody małopolskiego Łukasza Kmity podczas uroczystości 3 Maja w Krakowie. Poprosiliśmy więc sztuczną inteligencję, by wyręczyła wojewodę. Porównajcie oba przemówienia.
Reklama
Na początek oryginalne przemówienie wojewody Łukasza Kmity:
„Warszawa, 1991 rok… Z pielgrzymką przebywa wtedy w Polsce Ojciec Święty Jan Paweł II. W przemówieniu w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela, w czasie nabożeństwa dziękczynnego z okazji dwusetnej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja, Papież wypowiada modlitwę, do której dziś nie sposób nie wrócić:
„Dziękujemy Ci, Boże, za to, że jesteśmy Polakami. Świadomi jednak grzechów i wad naszych, prosimy Cię: daj nam uprzątnąć dom ojczysty. Wyzwól nas od zniewoleń ducha. I tak jak cudownie przeprowadziłeś nas suchą nogą przez «Morze Czerwone», naucz nas być wolnymi”.
Szanowni Państwo! Zwróćmy dziś uwagę na te słowa: Naucz nas być wolnymi. Trzeba to wołanie i teraz – w dwieście trzydziestą drugą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja – przypomnieć. Zrozumieć na nowo.
Bo Konstytucja 3 Maja była wielkim aktem wolności i dumy z Polski. Bezkompromisowym i doniosłym. Dogłębnie przemyślanym i dokładnie przygotowanym. Wyrosłym z wiary w Najjaśniejszą Rzeczpospolitą i siłę całego narodu, który – aby trwał – musi być zjednoczony wokół króla i jasnych priorytetów.
To było wielkie, polskie dzieło – dzieło wielkich Polaków, wielkich patriotów, którym droga była przyszłość Polski i którzy powiedzieli „nie” rosyjskiemu protektoratowi. Co istotne, w Konstytucji 3 Maja wolność została rozpisana na zadania do wykonania, na prawa i obowiązki. To była swoista „mapa drogowa” i zarazem odpowiedź na pytanie, co dalej, jak tę wolność wykorzystać.
Szanowni Państwo, jak przypominał nam w 1991 roku Papież Jan Paweł II, wolności nie można tylko posiadać, nie można jej zużywać. Trzeba ją stale zdobywać i tworzyć. I dziś, śpiewając: Wiwat maj, piękny maj, zwróćmy też uwagę na ten fakt.
Twórcy Konstytucji 3 Maja zapisali w tym historycznym dziele lekcję wolności dla nas – dla kolejnych pokoleń. Powtórzmy: nie można wolności zużywać! Nauczmy się być wolnymi! Nauczmy się korzystać z wolności, tworzyć ją, bo każdy jest do tego powołany.
Polacy mają w sobie instynkt wolności, jak mawiał Józef Piłsudski. Ale, Szanowni Państwo, wolność nie może też być tylko pustym słowem czy słownym żetonem, którym się dowolnie żongluje i rozmienia na drobne. Wolność to nie dowolność!!!
Całkiem niedawno mogliśmy się przekonać, czym grozi takie właśnie rozumienie wolności jako dowolności. Poprzez dość dowolne oskarżenia i równie dowolne manipulacje próbowano zabrać nam, Polakom, nasz największy autorytet, jakim jest Święty Jan Paweł II, patron Małopolski. Dziękuję wszystkim, którzy stanęli wtedy w jego obronie, którzy nie zgodzili się, aby dziedzictwo Świętego Jana Pawła II zostało w taki dowolny sposób roztrwonione i zanegowane.
Wolność musi być oparta na wartościach, na korzeniach. Bo broniąc źródeł, bronimy też naszej wolności. „I dlatego – zanim stąd odejdę, proszę was, abyście całe to duchowe dziedzictwo, któremu na imię Polska, raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością, (…) abyście nie podcinali sami tych korzeni, z których wyrastamy” – mówił tu, w Krakowie, Jan Paweł II. Wiedzieli o tym twórcy Konstytucji 3 Maja. Wiedzieli, że losy Ojczyzny trzeba powierzyć właściwym wartościom; że budując kraj na nowo, trzeba odwołać się do źródeł, do korzeni.
Ustawa rządowa z 1791 roku zaczyna się przecież od słów: W imię Boga w Trójcy Świętej Jedynego. Ponadto – na prośbę króla Stanisława Augusta – po uchwaleniu Konstytucji w Zamku Królewskim politycy przeszli do kolegiaty św. Jana, by zaprzysiąc nową Konstytucję przed Bogiem. To właśnie ten moment uchwyci później na swoim obrazie Jan Matejko.
Zachęcam, abyśmy dziś wracając do domów odszukali w pamięci ten obraz i chwile się nad nim zadumali. Nie jest też przypadkiem, że 3 maja obchodzimy uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski. Znacząca jest geneza tej uroczystości. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. Episkopat Polski zwrócił się do Stolicy Apostolskiej o wprowadzenie święta dla Polski pod wezwaniem „Królowej Polski”.
Papież Benedykt XV przychylił się do tej prośby w 1920 roku. Biskupi zaproponowali Ojcu Świętemu dzień 3 maja. Miało to być jasne wskazanie na tak pojmowane korzenie – na łączność tego święta z pierwszą polską Konstytucją. Bo tak należy pojmować wolność. Bo tak, na korzeniach i wartościach, wolność należy budować.
Szanowni Państwo, Konstytucja 3 maja przechowuje w sobie jeszcze jeden ważny przekaz. Mianowicie – nie tylko nauczmy się należycie pojmowanej wolności, ale też dumy z Polski. Jak mówił w 1991 roku Święty Jan Paweł II, Konstytucja ta była dokumentem profetycznym i opatrznościowym.
Ona sprawiła, że nie można było odebrać Polsce jej rzeczywistego bytu na kontynencie europejskim, bo ten byt został zapisany w słowach Konstytucji 3 maja. A słowa te, mając moc prawdy, okazały się potężniejsze od potrójnej przemocy, która spadła na Rzeczpospolitą.
Słowa tej prawdy okazały się twórcze i „stwórcze”. Synowie i córki tej ziemi nie przestali wierzyć w „odnowę jej oblicza” pod tchnieniem tego Ducha, który natchnął twórców Konstytucji 3 maja. Szanowni Państwo! Konstytucja 3 maja była wyznaniem wiary w Polskę, w jej przyszłość, wielkość i siłę. Była wyznaniem dumy z Najjaśniejszej Rzeczypospolitej. Była swego rodzaju polityczną i strategiczną „ucieczką do przodu”.
Szanowni Państwo! Opracowanie pierwszej konstytucji w Europie i drugiej w świecie – tego dokonał polski naród!!! Dlatego myśląc dziś o Konstytucji 3 Maja, bądźmy dumni z Polski i Polaków. Radość i duma z pewnością towarzyszy tym wszystkim, którzy podczas dzisiejszej uroczystości odbiorą/odebrali odznaczenia i medale Państwowe nadane przez Prezydenta Najjaśniejszej Rzeczypospolitej. Bez państwa codziennej, solidnej pracy dla Polski, bez wyrzeczeń i poświęceń Polska nie byłaby z pewnością tak silna, wolna i suwerenna.
Od dziś oficjalnie - radość i duma - z pewnością towarzyszyć będzie także tym wszystkim, którzy otrzymali tu na placu Matejki obywatelstwo Polskie i którzy dołączyli do wspólnoty Polaków. Wspólnoty ludzi wartości, wspólnoty osób odpowiedzialnych za pielęgnowanie dziedzictwa Biało-Czerwonej.
Taka narodowa duma była mocno wyczuwalna po uchwaleniu ustawy rządowej. Cały naród się z tego cieszył. Tu, w Krakowie, jak podają źródła, najoryginalniejsze dekoracje wyrażające tę dumę i radość stworzyli według źródeł dominikanie.
Na nieistniejącej już dziś wieży kościelnej zawieszono obraz wyobrażający Konstytucję majową, przyozdobioną herbami Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz herbem monarchy. Można było tam też zobaczyć m.in. napis zaczerpnięty z Pisma Świętego, z psalmu 147, w tłumaczeniu z łaciny znaczący: Pan nie uczynił tak żadnemu narodowi…
Szanowni Państwo, warto zatem i dziś być dumnym z Polski, warto tę dumę zamanifestować, jak po wsze czasy uczynili to twórcy Konstytucji 3 Maja i wszyscy, którzy uroczyście i odważnie świętowali jej przyjęcie w 1791 roku oraz w kolejnych latach. A wiemy przecież, że lata zaborów, okupacji i PRL-u dumę z tego wielkiego dzieła próbowały nam zagrabić i zniszczyć.
Szanowni Państwo, ustawa rządowa z 1791 roku była też lekcją służby Ojczyźnie – troski o dobro narodowe, o dobro wspólne.
Wiemy, że nie wszyscy już wtedy w ten sam sposób tę służbę pojmowali. Jan Matejko na swoim obrazie „Konstytucja 3 Maja” uwzględnił postać posła Jana Suchorzewskiego. Widzimy go u dołu, jak leży i szarpie dziecko. Przekupiony przez Rosję robi wszystko, aby zakłócić obrady. Miał posunąć się nawet do gróźb, że zabije swoje dziecko, jeśli Konstytucja zostanie uchwalona.
Czy i dziś te sceny z obrazu Matejki nam coś mówią…? Jak widać, nie dla wszystkich Polska była wtedy najważniejsza. Niegdyś spotykaliśmy w Polsce ludzi twierdzących, że służba Rosji jest równoznaczna ze służbą Ojczyźnie – mawiał marszałek Józef Piłsudski. Taka właśnie postawa doprowadziła do upadku Rzeczypospolitej. To też ważna lekcja.
Szanowni Państwo! Wracajmy dziś do wielkiego dziedzictwa naszych pokoleń. Nauczmy się wolności, pamiętając, że trzeba ją tworzyć, a nie zużywać, jak uczył nas święty Jan Paweł II. Nauczmy się dumy z Polski. Bądźmy dumni z takich świetlanych kart polskiej historii, jaką niewątpliwie była Konstytucja 3 Maja. Dziękujmy za to, że jesteśmy Polakami. I cieszmy się z tego, że dziś możemy żyć w niepodległym i niezależnym kraju. Wiwat 3 Maj! Wiwat Biało-Czerwona! Wiwat Naród, wiwat wszystkie stany! Wiwat Polska!
Reklama
Poniżej wersja przemówienia wojewody napisana przez sztuczną inteligencję:
Dzisiaj mijają 232 lata od podpisania Konstytucji 3 Maja, jednego z najważniejszych dokumentów w historii Polski. To święto stanowi nie tylko okazję do refleksji nad przeszłością, ale również do zastanowienia się nad przyszłością naszego kraju.
Konstytucja 3 Maja była wyrazem dążenia Polaków do niepodległości i wolności. Dzięki temu dokumentowi nasz kraj stał się pierwszym w Europie, który wprowadził nowoczesne zasady demokracji i rządów prawa.
Dzisiaj, w czasach, kiedy demokracja i wolność są zagrożone na całym świecie, warto przypomnieć sobie, jak ważne są te wartości. Konstytucja 3 Maja uczy nas, że bez wolności i równości nie ma miejsca dla prawdziwej demokracji. To dzięki nim możemy żyć w państwie, gdzie rządzi prawo, a nie jednostki czy grupy interesów.
Jednakże, nasze obowiązki jako obywateli nie kończą się na celebracji Konstytucji 3 Maja. Musimy przede wszystkim działać, aby nasza demokracja była silna i sprawnie funkcjonowała. Musimy dbać o wolność słowa, wolność prasy i wolność wyboru. Musimy chronić prawa mniejszości i troszczyć się o dobro ogółu.
Dzisiaj, jako Wojewoda Małopolski, pragnę podkreślić, że Konstytucja 3 Maja jest dla nas nie tylko dumnym dziedzictwem przeszłości, ale również planem na przyszłość. Warto pamiętać, że nasza wolność i demokracja są w naszych rękach i to od nas zależy, jakimi wartościami kierujemy się w życiu publicznym.
Dlatego dzisiaj, w dniu 232. rocznicy Konstytucji 3 Maja, apeluję do wszystkich obywateli Małopolski, abyśmy działań podejmowali w taki sposób, aby nasze działania przyczyniały się do wzmacniania demokracji i umacniania naszej wolności. Tylko w ten sposób będziemy mogli kontynuować dzieło naszych przodków i przekazać je kolejnym pokoleniom.
