Spada liczba uczniów uczęszczających na lekcje religii. Wynika to także z najnowszego raportu instytucji związanej z kościołem katolickim. W Warszawie na religię nie chodzi już prawie połowa uczniów. W diecezji krakowskiej nie jest jeszcze tak źle, ale spadek też jest widoczny. Dlaczego młodzi ludzie tracą zainteresowanie tym przedmiotem w szkole?
Reklama
Z najnowszego raportu Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego wynika, że na lekcje religii uczęszcza nieco ponad 80% uczniów, ale w liceach tylko niewiele ponad 60%.
Profesor Katarzyna Zielińska, socjolożka religii z Uniwersytetu Jagiellońskiego, która była gościem Life in Kraków, przyczyny spadającego zainteresowania religią w szkole widzi w procesach globalizacji, migracji i w zróżnicowaniu kulturowym, które i do Polski powoli dociera.
ZOBACZ ROZMOWĘ:
„Badania pokazują, że najmłodsza grupa, do 24 roku życia staje coraz bardziej niereligijna. Być może ma znaczenie to, że są to dzieci pokolenia, które wchodziło w dorosłość w latach 90-ych i widziało próby wejścia Kościoła ponownie w sferę publiczną i przeniesienie religii poza salki katechetyczne.”
Nasza rozmówczyni winy zniechęcenia młodych ludzi do katechezy w szkole doszukuje się w samym kościele katolickim, który nie ma oferty dostosowanej do potrzeb współczesnej młodzieży. Stąd lekcje religii katolickiej stają się coraz mniej atrakcyjne i uczniowie z nich rezygnują, szukając innych sposobów zaspokajania potrzeby religijności. Bo człowiek ze swojej natury poszukuje jakiejś formy duchowości.
Reklama
Jakie będą dalsze losy religii w szkole?
Czy religia powróci do sal katechetycznych, będzie zależało m. in. od scenariuszy politycznych, uważa nasz gość.
„Regulacje, które teraz mamy, mówią, że państwo zobowiązuje się do organizowania lekcji religii w szkołach publicznych. Konkordat ma zapis, że „państwo gwarantuje”. A więc obecnie nie ma możliwości wyprowadzenia religii, szczególnie katolickiej, ze szkoły.”
Na razie większość szkół zakłada, że wszyscy uczniowie będą chodzić na religię. Tymczasem powinna być ona organizowana na wniosek rodziców. Z kolei rodzice często domagają się, aby nie musieli składać deklaracji rezygnacji z uczestnictwa ich dzieci w katechezie.
„Można więc sobie wyobrazić, że wniosków o zapisanie dziecka na katechezę nie będzie ze strony rodziców czy pełnoletnich uczniów i tym samym nie będzie miał kto na lekcje religii chodzić. Wtedy religia mogłaby wrócić do sal katechetycznych.” – rozważa teoretycznie prof. Zielińska.
Reklama
Religia w szkole w XXI wieku
W większości krajów europejskich jakaś edukacja religijna istnieje, zaznacza nasza rozmówczyni. Są dwie filozofie jej prowadzenia.
„Ja bym zrobiła takie rozróżnienie: jest edukacja o religii i edukacja do religii. Ta druga to właśnie przykład polskiej szkoły – celem jest wzmacnianie tożsamości religijnej uczennic i uczniów, którzy na nią uczęszczają. Pierwsza, to uczenie o religii i to jest podejście naukowe. Istnieje przecież religioznawstwo czy socjologia religii, które to dziedziny przyglądają się religii. W ten sposób można uczyć o różnych religiach, o tym, że są one ważnym elementem ludzkiego doświadczenia i historii.”
Pojawia się pytanie, czy w Polsce byłoby to możliwe? Profesor Katarzyna Zielińska podkreśla, że w polskiej szkole elementy takiej wiedzy są na innych przedmiotach. Ale na lekcjach religii nie jest to normą.
Duchowość - tak, katecheza - nie
Rezygnując z uczestnictwa w katechezie, młodzi ludzie odchodzą od tradycyjnej, zorganizowanej religijności i szukają innych form duchowości, bardziej zindywidualizowanych.
Badacze religii często podkreślają, że potrzebujemy transcendencji, czyli przekraczania naszej biologicznej natury. Tylko forma tego, co zaspokaja w nas tę potrzebę, może się zmieniać. Młodzież też poszukuje własnych doświadczeń. Niektórzy stają się bardziej religijni, angażując się w różnego rodzaju wspólnoty religijne albo poszukują tego zupełnie gdzie indziej – np. w kontakcie z naturą czy jodze.
