Do Krakowa jedzie się jeść. Europejska Akademia Gastronomiczna zadecydowała, iż to Kraków został pierwszą Europejską Stolicą Kultury Gastronomicznej w 2019 roku. Pierwszą, bo tytuł przyznano po raz pierwszy w historii.
Dziwne wydawać by się mogło, dla niektórych, stwierdzenie, ze obok pojęcia „kultura” zmieścić się może „jedzenie”. A jednak tak się dzieje. Od najdawniejszych czasów te dwa pojęcia łączą się ze sobą.
Gościnność wyrażająca się częstowaniem dobrym i obfitym jadłem była formą demonstracji pozycji społecznej, wyrazem osiągniętego poziomu życia, a niekiedy sposobem zdobywania zwolenników.
Kulinarny katechizm Zachodu
Dla cywilizacji zachodu uwagi na temat zachowania przy stole opublikował w roku 1530 Erazm z Rotterdamu w „De civilitate morum puerilium”. Rozprawa ta stała się katechizmem cywilizowanego społeczeństwa. Ale w Polsce już w 1400 roku ukazał się pierwszy o tematyce świeckiej utwór, który został podpisany przez autora własnym nazwiskiem Przecław Słota. Tam też znajdziemy pouczania autora dotyczące odpowiedniego zachowania się przy stole czy też opisy odpowiedniej konwersacji biesiadnej.
W 1825 roku pojawiła się we Francji książka „Fizjologia smaku” Anthelme Brillat-Savarin, francuskiego prawnika, która zrobiła w Europie olbrzymią karierę. Jest to lekka, dowcipna, pełna anegdot opowieść o kulturze kulinarnej.Potem, w roku 1533 ukazały się w Krakowie „Wiersze o obyczajach chłopców”, w których pisano, jak zachowywać się przy stole. W Polsce od Średniowiecza co najmniej do połowy XVII w. również jadano głównie rękami. Sposób zachowywania się w trakcie jedzenia wskazywał na pozycję społeczną człowieka.
Więcej niż jedzenie
Są narody, które bardziej, niż Polacy doceniają powiązania kultury i jedzenia. Japończycy uczą swoje dzieci zwyczajów związanych z normami żywienia. Jedzenie nie jest tylko i wyłącznie procesem fizjologicznym, ale elementem świadomości własnego ciała, doskonałości życia. Japońskie dzieci nie tylko jedzą, ale także przygotowują się do posiłku, pełnia dyżury przy wydawaniu porcji a potem wspólnie sprzątają, segregują śmieci i przygotowują je do odbioru przez firmy recyklingowe. Przerwa na obiad trwa w japońskiej szkole 45 minut, a dzieci zasiadają do obiadu nie w stołówce a we własnych klasach.
Dla Chińczyków wspólne spożywanie posiłków jest szczególnym wyróżnieniem. Jest to rodzaj ceremonii, tak samo ważnej, jak słuchanie muzyki, rozmowa o sztuce, czy czytanie książek.
Jak więc widać i w Polsce powoli zaczynamy powracać do czasów dawnych, kiedy to synonimem dla pozycji człowieka była jego umiejętność zachowywania się przy stole, umiejętność łączenia dobrego jedzenia z dobrym życiem.
Kraków jest wyjątkowy
Znaczącym wydarzeniem jest to, że to Kraków właśnie stał się pierwszą Europejską Stolicą Kultury Gastronomicznej. Kraków jako jedno z dwóch polskich miast pojawia się na kartach słynnego przewodnika Michelin, gdzie wyróżnionych zostało 26 krakowskich restauracji. Ponad 50 krakowskich lokali uhonorował Gaullt et Millau, a 8 rekomendował Slow Food Polska.
W ramach Europejskiej Stolicy Kultury Gastronomicznej jest organizowanych wiele wydarzeń m.in. kongres gastronomiczny dla specjalistów i pasjonatów dobrej kuchni z całego świata, spotkania krakowskich szefów kuchni i gwiazd światowej gastronomii prowadzących restauracje wyróżnione m.in. gwiazdkami przewodnika Michelin.
Prof. Fabio Parasecoli –pisarz kulinarny, redaktor kilkutomowej syntezy "A Cultural History of Food", wieloletni współpracownik włoskiego czasopisma "Gambero Rosso" oraz profesor Food Studies na New York University powiedział: „ Bez zrozumienia kapitału kulturowego polska kuchnia może pozostać anonimowa mimo, iż wielu szefów pracowało za granicą i mimo, iż prowadzą autorskie restauracje na światowym poziomie.”
Kraków złamał anonimowość polskiej kuchni w świecie. I jest to bardzo dobra informacja.
