Mocna i obrazowa jest informacja statystyczna - jedna na osiem kobiet zachoruje na raka piersi. To bardzo dużo. Żeby uniknąć rozwinięcia się guzka, piersi potrzebują uwagi ich właścicielek od wieku nastoletniego do końca życia. Przez cały rok. A że październik to miesiąc świadomości tego nowotworu, dlatego szczególnie mocno trzeba podkreślać, jak ważna jest profilaktyka. Bardzo klarownie wyjaśnia to doktor Mateusz Górski. Szpital na Klinach organizuje specjalną akcję.
Reklama
Słowo profilaktyka, tak często powtarzane przez lekarzy, często nie pozostaje na dłużej w świadomości kobiet. Wielu nie wydaje się, że ich to dotyczy. Do czasu, gdy jak grom z jasnego nieba spadnie na nie wiadomość, że ktoś bliski zachorował albo one same.
Pracujący w Szpitalu na Klinach doktor Mateusz Górski, specjalizujący się w diagnostyce i operacyjnym leczeniu nowotworów piersi, nie ustaje w przekonywaniu, że im wcześniej się dowiemy o guzku, tym lepiej. Podkreśla, że piersi bada się łatwo, bo to ta część naszego ciała, która znajduje się na zewnątrz.
Badanie USG nie jest inwazyjne, nowoczesna mammografia oznacza małe naświetlanie, a samobadanie, choć wykrywa już większe zmiany, to jest w zasięgu każdej kobiety, która zrobi to lepiej niż lekarz, bo zna swoje piersi. Jeśli oczywiście robi to regularnie i dokładnie. Doktor Górski namawia, żeby zaczynać samej się badać już od wieku nastoletniego.
Różnorodność i wielość metod jest dobra, bo uzupełniają się i zwiększają szansę na wykrycie zmian.
Reklama
Znacie taką argumentację – badałam się regularnie, a i tak mam raka? To błąd myśleć, że badanie uchroni przed nowotworem. Ono chroni przed jeszcze większym niebezpieczeństwem.
Dla kogo jakie badanie?
Wszystko zależy od proporcji tkanki gruczołowej i tłuszczowej. Gruczołowa budowa piersi jest typowa dla młodych kobiet, z wiekiem robi się bardziej tłuszczowa. Dlatego USG, a w razie potrzeby rezonans, zaleca się młodszym pacjentkom, starszym – mammografię.
Doktor Mateusz Górski podkreśla, że w każdym z tych badań istotna jest skala BI-RADS. W niej zawarta jest terminologia, którą lekarze muszą stosować w opisach, czyli co znaleziono i co z tym zrobić. Jedynka i dwójka – wszystko w naszych piersiach w porządku, Trójka oznacza, że zmianę trzeba obserwować. Czwórka wymaga weryfikacji poprzez biopsję, piątka jest zmianą podejrzaną o wysokim prawdopodobieństwie złośliwości, a numer sześć, to zweryfikowany nowotwór.
Reklama
Ważną informacją dla pacjentek, u których zmiana wymaga biopsji jest zalecenie, żeby była to od razu biopsja gruboigłowa. Ona daje informację, co to za nowotwór. A po rozpoznaniu wiadomo jak go leczyć. Biopsja cienkoigłowa nie daje tych informacji i opóźnia podjęcie leczenia. Niektóre pacjentki są od razu kierowane do leczenia chirurgicznego, bo tak jest lepiej i skuteczniej. Innym podaje się najpierw chemioterapię, żeby obkurczyć komórki rakowe i wtedy jest możliwa operacja oszczędzająca lub nawet zdarza się, że rak znika.
Co sprzyja rakowi piersi?
Najważniejszym czynnikiem sprzyjającym zachorowaniu, jest…płeć. Kobieca, bo mężczyźni bardzo rzadko miewają raka sutka. Na drugim miejscu - geny. Najczęściej występujące, to BRCA 1 i 2, choć bywa i tak, że w rodzinie pojawia się regularnie ten nowotwór, a badania genetyczne są idealne.
Nowotwory uwarunkowane genetycznie coraz częściej są agresywne w trzeciej i czwartej dekadzie życia. Zasadniczo jednak im jesteśmy starsze, tym ryzyko większe. Szczyt zachorowań występuje w piątej i szóstej dekadzie.
Pigułki antykoncepcyjne? Te najnowszej generacji, jednoskładnikowe są dużo bardziej bezpieczne, niż te sprzed wielu lat. Ale jednak wieloletnie przyjmowanie to kumulacja hormonów, która, podobnie jak hormonalna terapia zastępcza, zwiększa ryzyko raka piersi.
Reklama
Doktor Górski podkreśla też, że ważny jest wiek pierwszej i ostatniej miesiączki. Im większy odstęp czasowy między nimi, tym gorzej, bo hormonów było więcej w obiegu w naszym ciele. Potwierdzonym czynnikiem sprzyjającym nowotworom piersi jest alkohol. A trzykrotna w ciągu tygodnia aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko ich występowania.
#ONKOODPOWIEDZIALNI
Pomysł na tę akcję pojawił się w krakowskim Szpitalu na Klinach, kiedy na początku 2021 roku pandemia zaczęła nieco słabnąć i okazało się, że wiele osób nie badało się, a statystyki śmiertelności poszybowały w górę.
Powstała Fundacja NEO, której celem jest pobudzanie do wykonywania badań profilaktycznych, edukowanie. Regularnie organizowane są webinary z lekarzami i psychoonkologiami, którzy dzielą się doświadczeniami oraz odpowiadają na pytania jak powinna wyglądać profilaktyka onkologiczna, jak dbać o zdrowie oraz jak reagować, gdy pojawia się choroba onkologiczna i gdzie szukać pomocy.
Tematem najbliższego spotkania, już cieszącego się ogromnym zainteresowaniem, będzie rak piersi – objawy, profilaktyka i leczenie tego nowotworu.
