Troje naukowców z krakowskich uczelni znalazło się wśród pięciorga laureatów tegorocznej, 24. edycji Nagród Naukowych Polityki. “Doceniając wysiłki i wkład w rozwój polskiej (i nie tylko polskiej) nauki każdego z nich, wręczyliśmy im stypendia w wysokości 15 tys. zł.” - informuje kapituła nagrody.
Reklama:
Nagrody przyznawane są w pięciu kategoriach: nauki humanistyczne, społeczne, ścisłe, techniczne i nauki o życiu. “Pojmujemy je możliwie szeroko, a zgłoszenia z roku na rok są coraz bardziej interdyscyplinarne” - podkreślają organizatorzy. Laureaci zostaną też wyróżnieni nagrodą “medialną” czyli wywiadem na łamach “Polityki”.
W dziedzinie nauk humanistycznych nagrodzona została dr Kamila Łabno - Hajduk z Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Jak pisze “Polityka”, głównym obszarem jej zainteresowań naukowych jest polska emigracja w XX w. “W tym wydobywanie z zapomnienia życiorysów wybitnych kobiet, które zdecydowały się wyjechać na stałe z kraju. Wiele wciąż bowiem nie doczekało się biografii, a bez wątpienia na to zasługują – np. Aniela Mieczysławska, Karolina Lanckorońska czy Maria Czapska”.
Za swoje najważniejsze dotychczasowe osiągnięcie zawodowe naukowczyni uważa książkę „Zofia Hertz. Życie na miarę »Kultury«”, ukazującą wielorakie role tej niezwykłej postaci, będącej podporą wszystkich inicjatyw Jerzego Giedroycia. Jej działania wykraczały daleko poza bezcenną pomoc redakcyjną i wydawniczą – współtworzyły rodzinę i dom paryskiej „Kultury”. Książka była nominowana m.in. do Nagród Historycznych „Polityki” oraz Nagrody im. J. Giedroycia.
Wkrótce ma się też ukazać opracowanie korespondencji Zofii Hertz z Jerzym Giedroyciem (publikacja przygotowana we współpracy z prof. Sławomirem M. Nowinowskim).
Dr Łabno-Hajduk angażuje się też w działalność popularnonaukową dotyczącą edukacji historycznej w Europie Wschodniej. Koordynowała funkcjonowanie międzynarodowego zespołu nauczycieli z Białorusi, Ukrainy, Niemiec, Polski i Rosji, który pracował m.in. nad scenariuszami lekcji dotyczących II wojny światowej. Tematyce włączania uczniów ukraińskich w polski system edukacji oraz związanymi z tym wyzwaniami i problemami poświęciła serię artykułów opublikowanych po polsku, angielsku, rumuńsku i rosyjsku.
Reklama
W kategorii nauk o życiu laureatem stypendium “Polityki”został prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Mateusz K. Hołda z Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum. Prof. Hołda pracuje w Katedrze Anatomii, ale również w Oddziale Szybkiej Diagnostyki Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Św. Jana Pawła II i w poradni kardiologicznej. Jest lekarzem, naukowcem, nauczycielem akademickim oraz kardiomorfologiem zajmującym się poznawaniem i opisywaniem budowy układu sercowo-naczyniowego.
Już w trakcie studiów utworzył zespół badawczy HEART (Heart Embryology and Anatomy Research Team), który stał się światowym liderem w tej dziedzinie. Wiedza na temat szczegółowej architektury ludzkiego serca i układu naczyniowego na każdym z jego poziomów – od molekularnego, przez mikroskopowy, makroskopowy, a na badaniach obrazowych kończąc – jest przydatna dla lekarzy przeprowadzających zabiegi z zakresu kardiologii inwazyjnej i elektrokardiologii oraz operacje kardiochirurgiczne. “Polityka” podkreśla, że opracowana przez zespół prof. Hołdy tzw. mapa serca przyczynia się do bezpieczniejszego i mniej inwazyjnego wykonywania interwencji sercowo-naczyniowych.
Na co dzień prof. Hołda pracuje wśród chorych, diagnozując i lecząc choroby układu krążenia. Wykorzystuje w praktyce nie tylko najnowocześniejsze techniki laboratoryjne, lecz także spersonalizowane wizualizacje i druk 3D, wykonując przedoperacyjne modelowanie poprzedzające leczenie najbardziej skomplikowanych wad serca. Bardzo ważnym aspektem jego działalności jest sprawowanie opieki nad młodszymi naukowcami i lekarzami. Jest promotorem doktoratów i opiekunem grantów kilkunastu adeptów nauki.
Reklama
Dr inż. Daria Hemmerling z Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie jest laureatką w dziedzinie nauk technicznych. Jest adiunktką na Wydziale Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej. Pracuje w Katedrze Metrologii i Elektroniki, gdzie zajmuje się inżynierią biomedyczną oraz biocybernetyką. Skupia się głównie na rozpoznawaniu biomarkerów głosowych, które mogą mieć znaczenie w wykrywaniu i monitorowaniu leczenia chorób neurodegeneracyjnych (Parkinsona lub Alzheimera).
Naukowczyni pracuje również nad wykrywaniem niewydolności serca na podstawie analizy twarzy i głosu. Dr Hemmerling analizuje mowę pacjentów i tworzy aplikacje (mobilne i w technologii mieszanej rzeczywistości) do detekcji zmian w zachowaniu sugerujących pojawienie się wczesnych objawów. Badania prowadzi na styku technologii i medycyny, przyczyniając się do rozwoju wiedzy interdyscyplinarnej na temat wczesnych oznak parkinsonizmu lub otępień.
Nowe algorytmy pozwolą stawiać precyzyjniejsze diagnozy, a integracja różnych typów biosygnałów umożliwi uzyskanie bardziej kompleksowego obrazu stanu zdrowia. Dr Hemmerling jest autorką i współautorką artykułów w renomowanych czasopismach o zasięgu światowym. Wygłaszała wykłady na ważnych krajowych i międzynarodowych konferencjach, a dziedzina, którą się zajmuje, to zapowiedź nieznanej jeszcze medycyny awatarów, które będą wspierać pracę lekarzy.
Nagrodzeni stypendiami zostali również: dr mult. hab. Jacek Lewkowicz z Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego - w dziedzinie nauk społecznych - i, w obszarze nauk ścisłych - dr inż. Anna Jarząb z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Hirszfelda PAN we Wrocławiu.
Piątka laureatów została wybrana spośród piętnastu finalistów. Dziesiątka finalistów otrzymała nagrody po 5 tys. zł, a uroczystość wręczenia nagród odbyła się w siedzibie redakcji „Polityki” w niedzielę 20 października.
W ciągu 24 lat Nagrody Naukowe Polityki trafiły do 392 utalentowanych naukowców. Ich łączna suma przekroczyła 7,1 mln. zł.
